Nieuws over het Gildebos: samenwerking tussen MEC en Sint Hubertus Gilde Leur
In februari 1994 werd ter gelegenheid van het Landjuweel, dat door het Schutsgilde St. Hubertus Leur was georganiseerd, het Gildebos aangelegd. Dit bos is gelegen tussen Plantijnlaan, Aletta Jacobslaan en het Sander in Etten-Leur.
Eind 2023, dus bijna dertig jaar later, heeft het MEC Etten-Leur het Gilde benaderd. We hebben het plan om samen met het MEC en de buurt het Gildebos nieuw leven in te blazen. Wil jij je hierbij aansluiten of ben je benieuwd naar de vorderingen rondom het Gildebos?
 Schutsgilde Sint Hubertus Leur |
 St. Natuur- en MilieuEducatie Etten-Leur |
Schutsgilde Sint Hubertus
Velen kennen het Schutsgilde Sint Hubertus uit Etten-Leur (oorspronkelijk ‘ Leur’, voordat Etten en Leur één gemeente werden).
In hun prachtige outfit sieren zij menig kerkdienst op of gaan in optocht door de straten.
De achtergrond van gilden en schutterijen en hun gewoontes en rituelen zijn vaak wat minder bekend.
Heroprichting
Het schutsgilde Sint Hubertus is rond 1917 slapende gegaan. Zo noemt men het wanneer een gilde haar activiteiten stopzet.
Een gilde kan niet worden opgeheven, evenmin is het mogelijk een gilde op te richten dat niet al ooit heeft bestaan. De wortelen moeten dus liggen in het verleden.
In 1980 werd, mede op initiatief van toenmalig burgemeester Mr. F. Houben, een oproep tot heroprichting van het gilde gedaan. Leden van de L.A.S. (Leurse Activiteiten Stichting) gaven aan deze oproep gehoor. Zij zijn gaan spitten in oude archieven en kwamen er achter dat het Sint Hubertus gilde rond 1880 ruim 145 leden had. Zij belegden de eerste vergadering op 16 december 1980.
De notariële akte passeerde op 20 mei 1981 en op 28 mei van datzelfde jaar presenteerde het gilde zich aan de Leurse bevolking.
Op 7 november 1981 werden 17 gildebroeders beëdigd in de Petruskerk te Leur. Daarmee was het gilde officiëel heropgericht.
De eerste beëdigde gildebroeders:
Tiny Augustijn
Huub Baggen
Adrie Boot
Reinhold Boot
Theo Bos
Johan Bos
Pieter Bos
Frank Bos
Kees Frijters
Ruud van Gils
Ad de Graaf
Ruud de Graaf
Max de Graaf
Peter de Graaf
Jan van Harssel
Jörgen van Harssel
Walter van Harssel
Frank Houben
Mat Jongenelis
Cor Mol
Ad Mol
Kees Mol
Jos Luykx
Frans Smits van Waesberghe
Piet Teunissen
Pieter Zuijdwijk
Schieten
Schutsgilde Sint Hubertus heeft gekozen voor de kruisboog als wapen.
Oorspronkelijk was het gilde bij de oprichting in 1752 een kolveniersgilde Zij schoten met bussen (oude benaming voor het toenmalige geweer). Uit praktische overwegingen is bij de heroprichting gekozen voor de kruisboog.
Elke week op vrijdagavond kunnen de gildebroeders oefenen in het schieten op een van de twee schietbanen die het gilde rijk is. Het gilde heeft een binnenbaan van 17 meter en een buitenbaan van 20 meter.
Een gildedag
De grootste en meest feestelijke gildeactiviteit van het jaar vindt plaats op de gildedag. Deze vindt traditioneel plaats in de zomer. De dag begint met een gildemis, gevolgd door het gildemaal. In een kleurrijke optocht presenteren de deelnemende gilden zich in vol ornaat aan het publiek. De optocht eindigt op het feestterrein met de massale opmars van de gilden. Daarna zijn er wedstrijden in schieten, vendelen, trommelen en bazuinblazen. Het is een feest van verbroedering tussen de gilden en een kleurrijk spektakel voor het publiek.
De Staatsiedag
De staatsiedag, ook wel de teerdag genoemd, is de jaarlijkse feestdag van het gilde, waarop de naamdag van de patroonheilige gevierd wordt en als zodanig is het één van de hoogtepunten van het jaar. Deze dag wordt altijd gehouden op de zaterdag die het dichtst bij 3 november valt. In optocht door de straten van Leur worden de gildbroeders opgehaald. Na aankomst bij de Mouterij wordt de jaarvergadering gehouden. De Overheid (het bestuur) doet verslag van het afgelopen jaar. Daarna gaat het naar de kerk waar de gildemis wordt gehouden. Gildeattributen, zoals gildezilver dat in het achterliggend jaar is gewonnen, wordt tijdens de dienst gewijd. Aspirantgildebroeders die zijn ingestemd, worden beëdigd. Zij leggen de hand op het vaandel en spreken de belofte uit. Tevens zetten zij hun handtekening in het Gildeboek. Dit alles onder toeziend oog van de gildebroeders. Na de mis wordt de vendelgroet gebracht aan kerk en wereld en begeeft het gilde zich naar de Mouterij waar een gezellig samenzijn volgt.
Menig gelegenheid wordt benut om het gildelid uit volle borst te zingen.
Koningsschieten
Eens per twee jaar houdt het Sint Hubertusgilde het koningsschieten.
De koningsmantel hangt gereed voor de nieuwe koning
De schutters moeten dan proberen de houten koningsvogel van de paal te schieten. Degene die het laatste stukje hout van de paal schiet, wordt tot winnaar uitgeroepen. Hij is de nieuwe schutterskoning.
Koning Pieter Bos (2016- )met zijn echtgenote/koningin
Rituelen
De nieuwe schutterskoning moet na het behalen van de winst eerst zijn handen gaan wassen. Hiermee toont hij aan dat hij niet vals heeft gespeeld (hij wast immers zijn handen in onschuld). Vervolgens krijgt hij een zilveren vogel omgehangen en mag hij op kousenvoeten over het vaandel van het gilde heen lopen om zijn zeggenschap over het gilde vast te leggen.
Het Landjuweel
Eén van de meest bijzondere hoogtepunten van de laatste decennia was ongetwijfeld de organisatie van het Landjuweel 1993 onder auspiciën van de Noordbrabantse Federatie van Schuttersgilden met als hoogtepunten de organisatie van de Brabantse Gildedag, de historische optocht en de verschillende wedstrijden: trommelen, bazuinblazen, schieten, dansen en vendelen. Vele Etten-Leurse verenigingen namen deel aan het grootse evenement, waarbij de band tussen gilde en gemeenschap verder is uitgegroeid.
Velen vragen zich wellicht af, waar de naam landjuweel vandaan komt. Daarvoor moeten we een stuk terug in de tijd. De 14e, 15e en 16e eeuw waren de absolute bloeiperiode voor de schuttersgilden. Ze organiseerden binnen het Hertogdom Brabant schitterende schietwedstrijden die soms weken duurden. Wellicht omwille van de prachtige juwelen, in zilver, die men kon winnen. Een landjuweel winnen was de hoogste eer voor het gilde. E. van Autenboer, historicus, schrijft hierover: “Een landjuweel was in Brabant de bekroning van het streven naar roem en glorie die afstraalden op de stad, de vrijheid of dorp vanwaar het gilde afkomstig was.”
Het Sint Hubertusgilde neemt deel aan de Gildedagen in geheel Brabant en soms daarbuiten. Het gilde is lid van de Kring van Baronie en Markiezaat, als onderdeel van de Noordbrabantse Federatie van Schuttersgilden. Tijdens deze Gildedagen worden goede prestaties geleverd. Bij de vele gildedagen worden zilveren schilden behaald bij de deelname aan wedstrijden.
Het gilde in de huidige tijd
Dienstbaar zijn aan elkaar en aan de samenleving staat nog steeds hoog in het kleurrijke gildevaandel. Het kent vele vormen.
Vaandrig Ruud de Graaf tijdens het Landjuweel met vaandel
Het gilde levert zijn bijdrage aan de Leurse gemeenschap via diverse andere verenigingen; organiseert dagen voor mensen die minder gemakkelijk op stap kunnen (gehandicaptenmiddag); vormt een erehaag bij de Dodenherdenking en Koningsdag.
Het Gildebos
Op initiatief van het gilde is, ter afsluiting van het Landjuweel in 1993, een gildebos aangelegd in Leur. Elke burger kon een boom kopen. Het bos bevindt zich aan de Aletta Jacobslaan in Etten-Leur.
De Mouterij
Wekelijks ontmoeten de gildebroeders elkaar in het eigen gildehuis: de Mouterij.
Dit is een historisch pand dat ooit toebehoorde aan Brouwerij de Schenkkan. Het pand stamt uit 1893, zoals valt te lezen op een ingemetselde steen aan de achterzijde van het pand.
De geschiedenis van het woonhuis met brouwerij gaat echter terug tot ver in de 17e eeuw.
Op 12 januari 1982 nam het gilde de Mouterij in vervallen toestand over. Met vereende krachten zijn de broeders aan de slag gegaan met de renovatie. Dankbaar werd gebruik gemaakt van de werkplaats van de gildebroeders Bos van het gelijknamige bouwbedrijf uit Leur.
Op 12 mei 1983 werd gildehuis “De Mouterij” officieel geopend. Het gilde kan hier schieten met de kruisboog op een buitenbaan van 20 meter (in de zomer) en een binnenbaan van 17 meter (in de winter).
Het gildehuis is een plaats waar het gilde viert, feest, rouwt, verzamelt voor vertrek naar gildedagen of kerk. Kortom, het gildehuis is het hart van het gilde.
Het gilde blijkt, ook op Leur, nog springlevend te zijn. Het is een plaats waar mannen onder elkaar plezier maken, kruisboogschieten, verbroederen en bezinnen.
U kunt contact opnemen met het gilde: